Xem thêm dịch vụ tại Công ty cổ phần BMSGroup Global:
Tư vấn chiến lược
>> Tư vấn Marketing
>> Tư vấn quản trị kinh doanh
>> Tư vấn đầu tư
>> Dịch vụ tài chính, kế toán
>> Tư vấn quản trị nhân sự
>> Tư vấn thương mại
——————————
Tìm hiểu về quế (2)
1. Các sản phẩm chính của cây Quế
Tuy cây quế là loại thực vật sống lâu năm nhưng sản phẩm chính của cây quế không phải là gỗ như các laoị cây khác mà lại là vỏ quế. Từ trước tới nay khi nói tới quế thì người ta thường nghĩ tới ngay vỏ quế. Tuy nhiên sản xuất quế không chỉ mỗi vỏ mà cành và lá của nó cũng có thể dùng để ép lấy tinh dầu. Từ lâu nay chúng ta chỉ chủ yếu xuất khẩu vỏ quế thô mà chưa chú ý xuất khẩu tinh dầu quế mặc dù đây là mặt hàng xuất khẩu có giá trị kinh tế cao. Xuất khẩu tinh dầu chỉ chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong tổng kim ngạnh xuất khẩu các mặt hàng quế bởi vì công nghệ chưng cất tinh dầu quế của ta còn lạc hậu. Ngoài hai sản phẩm chính trên, gỗ quế cũng được dùng nhiều trong ngành công nghiệp và thủ công nghiệp khác.
- Vỏ quế
Đối với ngành sản xuất quế thì khai thác vỏ là chủ yếu. Như đã nói ở phần trên, vỏ quế tập trung rất nhiều Andehyt cinamic. Do vậy đánh giá năng xuất hay chất lượng của sản phẩm quế người ta dựa vào vỏ cây. Cũng giống như ngành sản xuất lâm nghiệp khác, sản xuất quế có đặc điểm diễn ra trong thời gian dài. Thông thường sản xuất quế diễn ra trong khoảng thời gian từ 10- 15 năm. Các điều kiện tự nhiên như đất đai, khí hậu, độ ẩm, ánh sáng, lượng mưa… sẽ quyết định tới năng xuất và chất lượng quế. Tuy nhiên nếu được chăm sóc tốt chất lượng của quế sẽ được cải thiện.
Trung bình một cây quế có tuổi từ 10- 15 năm thường có đường kính từ 20- 30 cm sẽ cho 20-40 kg vỏ tươi. Từ vỏ tươi này có thể làm gia vị thực phẩm, làm nguyên liệu chế biến hàng tiêu dùng hay xuất khẩu dưới dạng vỏ nguyên liệu. Cây quế nếu trồng dùng vào làm nguyên liệu thực phẩm hay nguyên liệu cho ngành công nghiệphàng tiêu dùng thì chỉ cần trong vòng 10 là có thể thu hoạch được. Còn nếu trồng để làm dược liệu thì thời gian thường lâu hơn, có thể 20-30 năm với thời gian lâu như vậy giá trị dược liệu mới phát huy hết công dụng. Ở Yên Bái, người ta trồng quế với mật độ khoảng 2500-3000 cây trên một hec ta, sau 10 năm thì thu hoạch cho năng xuất 20- 25 tấn vỏ quế. Tuy nhiên ngày nay do nhu cầu về cây quế rất cao nên thời gian sản xuất của cây quế rút ngắn xuống còn khoảng 10 năm.
- Gỗ và tinh dầu quế
Đối với ngành sản xuất quế, ngoài khai vỏ quế là chủ yếu thì người ta còn thu hoạch được gỗ, còn các phần còn lại như lá, cành, rễ quês thì có thể chưng cất tinh dầu. Cây quế nếu được trồng với mật độ thích hợp và được chăm sóc tốt thì có thể cho thu hoạch sản lượng vỏ rất cao, một lượng gỗ tương đối lớn có chất lượng tốt. Mỗi cây quế sau khi thu hoạch vỏ thì còn lại hàng chục kg lá, cành và rễ. Phần này đem đi chưng cất lấy tinh dầu. Tinh dầu quế tuy chiếm một tỷ trọng nhỏ nhưng giá trị và công dụng của nó không phải là nhỏ. Tinh dầu quế sau khi được chưng cấts dùng làm nguyên liệu đầu vào cho ngành công nghiệp, công nghiệp dược và mỹ phẩm. Mỗi một hecta quế sau khi thu hoạch, lột vỏ đi sẽ còn lại khoảng 8- 10 m3 gỗ, cho tầm 5-8 tấn củi. Gỗ quế có nhiều tác dụng như các loại cây khác, có thể dùng gỗ quế làm coppha xây dựng, đóng đồ mộc, làm gỗ trụ hầm mỏ… Gỗ quế được đánh giá là loại tốt như các laoị gỗ khác là bồ đề, bạch đàn. Tuy nhiên điều đặc biệt là gỗ quế có một lượng tinh dầu nên không bị mối mọt. Thân cây lại thẳng đều và cứng. Vì vậy gỗ quế làm trụ hầm mỏ rất bền.
Bên cạnh đó gỗ quế có mùi thơm nên hiện nay ở một số địa phương người ta dùng gỗ quế để sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ. Việc làm này mang lại thu nhập cho nhân dân, việc tận dụng được phế phẩm của cây quế và góp phần bảo tồn ngành nghề truyền thống của cha ông. Do đó với ngành sản xuất quế bên cạnh việc khai thác vỏ quế thì việc khai thác gỗ quế cũng là một hướng đi cần đầu tưtrong vấn đề cần giải quyết yêu cầu về gỗ trong công nghiệp hầm mỏ, làm hàng thủ công mỹ nghệ để tránh tình trạng chặt phá rừng bừa bãi.
Mặc dù cây quế 10 năm mới cho thu hoạch nhưng không phải trong thời gian cây quế sinh trưởng người trồng không khai thác được gì từ cây quế. Trong thời gian chăm sóc cây quế, người ta có thể chặt các cành con ở gần gốc để lấy lá, cành, thu hoạch những mầm non tập trung lại để chưng cất tinh dầu. Ở các tỉnh Quảng Ninh và Quảng Nam mỗi năm một ha quế có thể cho một lượng cành lá chưng cất được một lượng tinh dầu vào khoảng 30-60kg, ở Yên Bái là 50kg. Ngoài ra các cành nhỏ, mầm non cũng cho thu hoạch khoảng 20-30kg tinh dầu một năm. Tiềm năng về tinh dầu của Việt Nam là tương đối lớn, nhu cầu về tinh dầu quế trên thế giới ngày một tăng do nhu cầu tăng trưởng của ngành công nghiệp tiêu dùng. Tuy nhiên nước ta chỉ mới xuất khẩu một lượng tinh dầu không đáng kể. Bên cạnh đó công nghệ ép tinh dầu ở nước ta còn thô sơ và lạc hậu nên tỷ lệ hao hụt khá cao và chất lượng tinh dầu được ép từ những loại máy ép này chưa cao nên đa số chưa phù hợp với yêu cầu của các nước nhập khẩu.
2. Một số sản phẩm của quế ở địa phương
Với nhiều sản phẩm quế đặc sắc, chất lượng, quế Văn Yên đã trở thành một thương hiệu, có mặt ở nhiều thị trường trong nước và quốc tế. Quế càng được sử dụng nhiều hơn, không chỉ làm dược liệu mà còn là nguyên liệu mỹ phẩm, gia vị và nhiều sản phẩm gia dụng khác.
![]() |

















3. Phát triển quế
Phát triển quế hữu cơ
Với việc hướng tới xuất khẩu, các sản phẩm nông nghiệp nói chung và sản phẩm từ cây quế nói riêng sẽ vấp phải sự cạnh tranh gay gắt của nông sản từ các tỉnh, các nước trong khu vực và trên thế giới, bởi vậy một trong những hướng đi tất yếu đối với cây quế Bảo Yên là đầu tư vào sản xuất theo hướng hữu cơ, lấy chất lượng để cạnh tranh. Việc đi sau các địa phương khác giúp Bảo Yên có thể đi tắt, đón đầu công nghệ cũng như vận dụng kinh nghiệm của các địa phương khác trong nâng cao giá trị từ cây quế.
![]() |
Cành, lá quế được thu mua tại nhà máy chế biến tinh dầu. |
Như huyện Văn Yên (Yên Bái) có hơn 40.000 ha quế. Đây là huyện có diện tích quế lớn nhất nước, hằng năm người dân Văn Yên khai thác gần 10.000 tấn quế vỏ, 300 tấn tinh dầu, 65.000 m3 gỗ và tổng giá trị thu nhập khoảng 600 tỷ đồng. Từ vài chục năm nay, cây quế Văn Yên đã nổi tiếng thế giới, tháng1/2010, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã có quyết định chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm quế Văn Yên. Mới đây, Vương quốc Thái Lan đã quyết định bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm quế vỏ Văn Yên tại Thái Lan. Đây là điều hiếm thấy trên thế giới, một quốc gia khác bảo hộ sản phẩm của Việt Nam trên đất nước họ. Điều đó khẳng định chất lượng sản phẩm quế Văn Yên nổi tiếng bên ngoài lãnh thổ.
Những cách làm chủ động, sáng tạo từ địa phương lân cận có điều kiện tự nhiên, xã hội tương đồng có thể xem là gợi ý cho vùng quế huyện Bảo Yên. Hoặc như tại Nậm Đét (Bắc Hà) là xã duy nhất của tỉnh có hơn 1.323 ha quế của 334 hộ được cấp chứng chỉ quế hữu cơ quốc tế, chiếm 70,8% tổng diện tích quế trên địa bàn xã. Người dân nơi đây đã tạo ra 12 loại sản phẩm quế chất lượng cao, với các mặt hàng chủ lực như quế ống điếu, quế ống sáo, quế thuốc lá, quế lát vuông, quế tăm, tinh dầu quế… Các sản phẩm quế của Hợp tác xã Quế hữu cơ Nậm Đét đang có sức cạnh tranh và giá bán ổn định, được xuất khẩu sang thị trường Ấn Độ, một số nước Trung Đông và các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, cho thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm. Việc được cấp chứng nhận quế hữu cơ quốc tế đã góp phần nâng cao giá trị từ cây quế, hình thành vùng sản xuất chuyên canh gắn với chuỗi giá trị của ngành hàng quế tại địa phương.
Với diện tích quế phát triển đã gần đạt ngưỡng cho phép, thời gian qua, huyện Bảo Yên đang tập trung quy hoạch vùng quế bền vững. Mô hình sản xuất hữu cơ tăng giá trị cây quế cũng đang được thí điểm ở đồi quế của một số hộ thuộc xã Vĩnh Yên và xã Xuân Hòa.
Ông Phạm Hồng Thái, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Bảo Yên cho biết: Hiệu quả từ sản xuất quế hữu cơ đã được khẳng định, đơn vị đang tích cực tuyên truyền, vận động một số hộ thực hiện, sau đó sẽ nhân rộng.
Ông Hoàng Văn Toàn, thôn Khuổi Vèng, xã Vĩnh Yên hiện có 5 ha quế nằm trong vùng quy hoạch dự kiến phát triển diện tích quế hữu cơ đầu tiên. Ông Toàn cho biết: Nghe cán bộ kiểm lâm nói về sản xuất hữu cơ, tôi rất muốn tham gia, vì nếu làm được không chỉ nâng giá trị cây quế lên mà còn góp phần bảo đảm sức khỏe do trong sản xuất, hạn chế sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu độc hại.
Cùng với định hướng sản xuất hữu cơ, huyện Bảo Yên cũng từng bước xây dựng vườn giống gốc để chủ động nguồn giống chất lượng, đồng thời nghiên cứu các giải pháp canh tác để phòng, trừ sâu bệnh hại quế.
Thu hút doanh nghiệp, chế biến đa dạng sản phẩm quế
Mặc dù dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương khiến việc tiêu thụ sản phẩm nông – lâm nghiệp gặp nhiều khó khăn, nhưng những ngày này, 2 nhà máy chế biến tinh dầu quế của Công ty Xuất – nhập khẩu Sơn Hải đặt tại xã Tân Dương và xã Vĩnh Yên vẫn hoạt động hết công suất. Năm 2021, giá thu mua tăng, người dân càng phấn khởi, những chuyến xe chở cành, lá quế từ các xã lân cận đổ về chất đầy kho nhà máy. Trong câu chuyện từ những người nông dân, thấp thoáng nhắc đến sự hiện diện của nhà máy quế đã thúc đẩy phong trào trồng quế tại Bảo Yên.
![]() |
Đến nay, tại huyện Bảo Yên đã có 3 nhà máy chế biến tinh dầu quế quy mô lớn, trong đó có 2 nhà máy của Công ty Xuất – nhập khẩu Sơn Hải và 1 nhà máy của Công ty TNHH Một thành viên Triều Dương đặt tại Cụm tiểu thủ công nghiệp thị trấn Phố Ràng. Ngoài ra, còn có một số cơ sở chế biến, chiết xuất tinh dầu quế quy mô nhỏ tại các xã, thị trấn. Ông Bùi Ngọc San, Giám đốc Công ty Xuất – nhập khẩu Sơn Hải cho biết: Trước đây, nhà máy chỉ hoạt động theo vụ thu hoạch, nhưng nay đã có thể hoạt động quanh năm nhờ nguồn nguyên liệu dồi dào.
Mặc dù đã góp phần thúc đẩy nông dân phát triển cây quế trên địa bàn huyện Bảo Yên nhưng nhìn chung, các cơ sở chế biến tinh dầu quế chủ yếu tập trung chế biến cành, lá và xuất khẩu ở dạng thô, trong khi sản phẩm giá trị nhất của cây quế là vỏ thì hoàn toàn phải tiêu thụ ở nơi khác, nông dân chưa được hưởng hết giá trị kinh tế mà cây quế mang lại.
Đồng chí Nguyễn Xuân Nhẫn, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Bảo Yên cho biết: Đây cũng là điều mà cấp ủy đảng, chính quyền huyện Bảo Yên trăn trở nhiều năm. Bởi vậy, ngay từ đầu nhiệm kỳ này, một trong những ưu tiên của huyện là thu hút các doanh nghiệp lớn đầu tư vào chế biến sản phẩm nông – lâm nghiệp. Những chuyến đi con thoi của các đồng chí lãnh đạo huyện đã từng bước kết nối được với Tập đoàn Gia Nguyễn – một doanh nghiệp có nhiều kinh nghiệm trong chế biến quế và đã có thị trường xuất khẩu tương đối bền vững. Trước mắt, đơn vị này đã lên phương án đầu tư nhà máy chế biến tại Cụm tiểu thủ công nghiệp thị trấn Phố Ràng để chế biến ít nhất 5 sản phẩm từ quế. Nguyên liệu đầu vào của nhà máy sẽ là sản phẩm của các nhà máy chế biến tinh dầu hiện có trên địa bàn, từ đó tạo chuỗi sản xuất liên hoàn ngay tại địa phương.
Song song với thu hút các doanh nghiệp lớn, các mô hình sản xuất, chế biến quy mô vừa và nhỏ cũng được khuyến khích phát triển. Như tại xã Cam Cọn, người dân bắt đầu sơ chế vỏ quế thanh thay vì thu hoạch bán thô như trước đây. Anh Lý Văn Cầu, thôn Bỗng 2, xã Cam Cọn cho biết: Qua sơ chế, giá trị tăng gần gấp đôi, quế nguyên vỏ chỉ có giá 65.000 đồng/kg nhưng qua sơ chế có thể bán được 110.000 đồng/kg. Hiện anh Cầu mới sản xuất quy mô hộ gia đình, tới đây, địa phương đang có hướng hỗ trợ để anh nâng quy mô sản xuất, tiến tới thành lập hợp tác xã.
—————–
CÔNG TY CỔ PHẦN BMSGROUP GLOBAL
Hotline : 0974 636562
Website :www.bmsgroupglobal.com
Email : bmsgroup0701@gmail.com
Fanpage :BMSGroup Global
Office : 19 Floor, FLC Twins, No 265 Cau Giay Street, Hanoi.